Đặc điểm Tào Động tông

Thiền sư Kodo Sawaki thực hành pháp môn Chỉ Quán Đả Tọa.

Nét đặc sắc trong phong cách giáo hóa của tông Tào Động đó là sự viên dung, cẩn mật trong công phu tu tập hàng ngày, nhẹ nhàng, sâu lắng như người nông dân quanh năm chăm lo ruộng lúa, khác với phong cách đánh hét táo bạo của tông Lâm Tế được ví như tướng quân chinh chiến nơi sa trường, nên mới có câu Lâm Tế tướng quân, Tào Động nông dân. Trong Nhân Thiên Nhãn Mục, tông này được khái quát là Tào Động tế mật, ý nói Thiền phong vừa bí ẩn lại vi tế. Trong Pháp Nhãn Thiền sư Thập quy Tụng nói: “Tào Động là xướng họa làm dụng”, tức là cơ phong một hỏi một đáp, miên mật qua lại không gián đoạn.

Trong quá trình hình thành và truyền bá tông phái, đặc biệt là tại Nhật bản, đã sinh ra thêm những đặc điểm, tính chất sau:

  • Tìm ra một cách sâu sắc rằng tất cả chúng sinh đều có Phật tính bình đẳng thanh tịnh như chư Phật và đều có thể đạt được bản tâm thanh tịnh ấy.
  • Nhờ công phu tọa thiền quán chiếu ánh sáng trí tuệ của Phật tính sẽ được phát khởi.
  • Hành giả dung nhập thiền lý và công phu là một.
  • Hành trì nghiêm mật là tôn chỉ được cụ thể hóa trong sinh hoạt hằng ngày
  • Luôn giữ vững một lập trường phật pháp đúng đắn, không sa vào con đường tiêu cực, ti tiện.
  • Xả bỏ chấp ngã, ham cầu. Lấy ý chí cầu đạo giải thoát làm trọng.
  • Xa lánh không thân cận nơi quyền quý, giàu sang. Sống một cuộc đời chân thật chất phác.
  • Lấy tín tâm làm trọng, thực hành với thái độ vô sở cầu, vô sở đắc.
  • Tu với chứng ngộ là một, không hai không khác (Tu chứng nhất như). Sau khi đã ngộ vẫn tiếp tục tu hành (Hậu ngộ tu hành).
  • Bất cứ lúc nào cũng truyền pháp chính yếu của chư Phật. Giúp người thoát khỏi đau khổ, trầm luân.
  • Tọa thiền với tâm tinh tấn, nỗ lực công phu. Ngồi thiền mà không cần chủ đề, phương thức (chỉ quán đã tọa).
  • Hàng ngày thực hành công phu là chân thật báo ơn tổ Phật